
Ortodontik Tedavi Nedir?
Ortodonti uzmanları tarafından uygulanan, çocuklarda ve erişkinlerde görülen çene konum bozukluklarının ve diş çapraşıklık ve düzensizliklerinin, çeşitli apareylerle düzeltilmesidir.
Ortodontik Bozukluk Türleri
01
Çapraşıklık
Dişlerin yan yana, düzgün bir şekilde hizalanması için yeterli yer olmayıp, birbiri üzerine, sıkışık konumlanması
05
Üst İleri İtim
Üst ön kesici dişlerin, alt ön kesici dişlerden 3mm den daha fazla önde yer alması
02
Çapraz Kapanış
Önde ve/veya yan bölgede, alt dişlerin üst dişleri kapatması, daha dışarıda olması
06
Diastema
Komşu dişlerin birbirine temasta olmayıp, aralarında boşluklar bulunması
03
Açık Kapanış
Ön, arka ve yan dişler temas halindeyken, bu bölgelerden birinin temas etmeyip, söz konusu bölgede üst dişlerin alt dişleri örtmemesi
07
Gömülü Diş
Daimi dişin ağızda yerini alamayıp çene kemiği içerisinde kalması
04
Derin Örtülü Kapanış
Üst kesici dişler, alt kesici dişleri, örtme miktarı olan 2-3 mm.den daha fazla örtmesi
08
İskeletsel Bozukluklar
Alt çene ileriliği, geriliği, üst çene ileriliği, geriliği veya bunların kombinasyonu gibi, kemik yapıları ilgilendiren iskeletsel problemler
Neden Gereklidir?
-
Çapraşık dişlerin temizlenmesi zordur; fırça tüm yüzeylere ulaşamaz ve çürük ile diş eti hastalıkları riski artar.
-
Kapanış bozuklukları dişlerin daha çabuk aşınmasına, çene eklemi rahatsızlıklarına ve baş-yüz ağrılarına yol açabilir.
-
Ön dişlerde açık kapanış veya aralık varsa konuşma bozuklukları görülebilir.
-
Tedavi, estetik açıdan fayda sağlar ve hastalara özgüven kazandırır.
Ortodontik Tedavi Yöntemleri

Sabit Tel Tedavisi
Sabit tel tedavisi, dişlerde çeşitli seviyelerde çapraşıklığın veya düzensizliğin mevcut olduğu durumlarda yapılmaktadır.
Sabit ortodontik tedaviler, braketlerle yapılan tedavilerdir. Metal braketler, kapaklı braketler, seramik braketler (diş rengindeki estetik braketler) ve dişin iç yüzeyine yapıştırılan lingual braketler kullanılmaktadır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Braketlerin takıldığı ilk hafta yanak ve dudakların iç kısımlarında ve dilde geçici yaralar oluşabilir. Bu durum braketlere alışma süresi olan 1-2 hafta içerisinde düzelir. Ayrıca koruyucu mumlar kullanılarak yumuşak dokular korunabilir.
-
Tedavi boyunca sert yiyeceklerden (çağla, erik, elma, havuç, kuruyemiş, cips v.b) uzak durulmalıdır. Sakız, jelibon gibi yapışkan gıdalar kullanılmamalıdır. Asitli içecekler (kola, fanta, gazoz v.b) içilmemelidir. Sandviç ve ekmek arası olan yiyecekler ısırılarak yenmemelidir. Bu tür gıdalar braketlerin ve bantların kopmasına, tellerin kırılmasına neden olarak tedavi süresinin uzamasına yol açabilir.
Lingual Ortodonti (Görünmeyen Braketler)
-
Lingual ortodonti sistemi, braketlerin (diş tellerinin) dişlerin önyüzeyleri yerine arka yüzeylerine, dil tarafına yapıştırıldığı sistemlerdir. Bu nedenle dışarıdan fark edilmez, estetiktirler.
-
-
Dişlerin dil tarafındaki yüzeyleri tam olarak görünmediğinden ve ön yüzeye göre daha değişken bir yüzey gösterdiğinden, braketler doğru konumda yapıştırılabilmeleri için klasik yöntemdeki gibi direkt olarak yapıştırılmaz.
-
Hastadan alınan ölçü üzerinde laboratuvar çalışması ile konumlandırılır ve bir taşıyıcı kaşık vasıtasıyla hastaya transfer edilerek dişlere yapıştırılır.
-
Ayrıca, dişlerin arka yüzeyleri lazerli tarama yöntemleri ile taranarak, dişlerin yüzeyine tam olarak uygun, kişiye özel, doğru harekete imkan tanıyan braketler de mevcuttur.


Şeffaf Plak (Aligner) Tedavisi
Ortodontik tedavide son yıllarda giderek daha fazla tercih edilen yöntemlerden biri olan şeffaf plaklarla tedavi, dişlerdeki çapraşıklık, aralık ve hizalanma problemlerini düzeltmek amacıyla kullanılan modern ve estetik bir alternatiftir. Bu yöntemde, kişiye özel olarak üretilen şeffaf plaklar (aligner’lar) dişler üzerine takılarak, zamanla dişlerin ideal pozisyona gelmesi sağlanır.
Şeffaf Plaklar Nedir?
Şeffaf plaklar, özel bilgisayar yazılımlarıyla planlanan ve 3D yazıcılarla üretilen, esnek ama dayanıklı termoplastik malzemelerden yapılır. Dişlerin üzerine tam oturur ve her bir plak, dişlerin küçük ölçülerde hareket etmesini sağlayan sıralı bir seri plak setinden oluşur. Her plak dişleri 0,2 - 0,3 mm hareket ettirecek şekilde hazırlanır. Genellikle 5–14 gün aralıklarla bir sonraki plağa geçilir. Tedavi boyunca hastaya bir dizi plak verilir ve her plak, bir öncekinin bıraktığı yerden dişleri hareket ettirmeye devam eder.
Kimler için uygundur?
Invisalign şeffaf plak tedavisi her yaşta uygulanabilen bir tedavi olmakla birlikte, sizin için uygun olup olmadığına ortodontistiniz karar verecektir.
Invisalign first tedavisi ile, çocuklarda da 6-7 yaşından itibaren şeffaf plak tedavisi yapılabilmektedir.
Avantajları:
-
Bu plaklar şeffaf olduklarından çok fazla belli olmazlar, yemekte çıkartılırlar, batma acıtma yapmazlar.
-
Yemek yerken çıkarılabilir. Plakları çıkardıktan sonra istediğiniz her şeyi yiyebilirsiniz, yeme içme kısıtlaması yoktur.
-
Plakların temizlenmesi kolaydır.
-
İlk birkaç günlük alışma evresinden sonra konuşmanızı etkilemez. Günlük hayatınızı etkilemez, plaklarla spor yapabilirsiniz
-
Tedavi öncesinde dijital olarak planlandığı için, tedavi süreci ve dişlerin nasıl bir hale geleceği önceden görülebilir.
-
Plaklar sağlığa zararlı maddeler içermez( fitalat, bisphenol-A)
Tedavi süreci ve dikkat etmeniz gerekenler:
-
Invisalign şeffaf plak tedavisi, Invisalign sertifikası almış Ortodonti uzmanları tarafından uygulanabilir.
-
Tedaviye başlamadan önce tüm diş çürüklerinizin ve diştaşlarınızın temizlenmiş olması gerekir.
-
Plaklar, ağız içi tarayıcı ile ölçünüz alındıktan sonra, yaklaşık 1 ay sonra doktorunuzun eline ulaşır. İlk seansta doktorunuz , dişlerinizin üzerine ataşmanları yerleştirerek tedavinize başlar.
-
Plaklar ilk takıldığında, hafif bir ağrınız olabilir, dişlerinizde baskı hissedebilirsiniz.
-
Tedavi süresi ve etkinliği, tel tedavisi ile eşittir.
-
Günlük 20-21 saatlik kullanım önerilir. Sadece gece takmak yeterli değildir.
-
Plaklar ile sadece su içilebilir, sıcak şeyler içip, bir şeyler yemeniz tavsiye edilmez. Plakları çıkardıktan sonra istediğiniz her şeyi yiyebilirsiniz, yeme içme kısıtlaması yoktur.
-
Temizleme jeli, tableti ve bir fırça yardımı ile temizleyebilirsiniz, sıcak suyla yıkanmamalıdır çünkü şekilleri bozulabilir.
-
Düzenli olarak kontrollerinize gitmeniz tedavinin sağlıklı ilerlemesi açısından önemlidir.
-
Tedaviniz bitiminde doktorunuz, diş rengindeki minik çıkıntıları dişlerinizden çıkarır.
Invisalign First (Çocuklar için Şeffaf Plak Tedavisi)
Invisalign First, çocukların ortodontik tedavisinde kullanılan şeffaf plak sistemidir. 6–10 yaş arası uygulanır ve şu amaçları taşır:
-
Diş kavsini genişletmek ve sürecek olan dişlere yer açmak
-
Ön kalıcı dişlerin düzgün dizilimini sağlamak
-
2.Faz tedaviyi daha kolay ve kısa hale getirmek
Özellikler:
-
Plaklar 5–7 günde bir değiştirilir.
-
Günlük 20 saat takılması gerekir, yemeklerden önce çıkarılır.
-
Takıp çıkarmak çocuk tarafından yapılabilir, temizliği dış fırça ile kolaydır.
-
Kaybolma veya kırılma durumunda ortodontistin önerisine göre bir sonraki plağa geçilir veya mevcut plak kullanılmaya devam edilir.
-
Invisalign First, dişlerin ideal pozisyona gelmesini sağlayacak şekilde planlanır ve ortodontist kontrolünde uygulanır.
İskeletsel/Fonksiyonel Çene Tedavisi
İskeletsel ve fonksiyonel çene problemleri, alt çene veya üst çenenin ileri veya geride konumlanması gibi kemik yapıları ilgilendiren sorunları kapsar. Bu tür problemler, ağız içi ve/veya ağız dışı apareylerle tedavi edilebileceği gibi, ileri vakalarda ortognatik cerrahi ile de çözülebilir.
İskeletsel Problemler:
-
Alt çene ileriliği: Alt çenenin üst çeneye göre olması gerekenden daha ileride konumlanması.
-
Alt çene geriliği: Alt çenenin üst çeneye göre olması gerekenden daha geride olması.
-
Üst çene ileriliği: Üst çenenin alt çeneye göre olması gerekenden daha ileride olması.
-
Üst çene geriliği: Üst çenenin alt çeneye göre olması gerekenden daha geride olması.
Bu tür problemlerde, apareyler yardımıyla çene kemiklerinin gelişimi yönlendirilebilir veya düzenlenebilir. Çocukluk döneminde yeterli tedavi uygulanamadığında veya erişkinlerde iskeletsel bozukluklar mevcutsa, ortognatik cerrahi gerekebilir.
Ortognatik Cerrahi:
Ortognatik cerrahi, erişkinlerin yüz ve çene yapısındaki bozuklukları gidermek ve dişlerin çene ile birlikte normal fonksiyonunu kazandırmak için yapılan ameliyatları kapsar. Cerrahi ile çeneler:
-
İleri veya geriye alınabilir
-
Yükseklikleri artırılıp azaltılabilir
-
Sağ ve sola kaydırılabilir
Hastada dişsel problemlerin yanısıra iskeletsel problemler de mevcutsa, ortodontik tedavi öncesinde veya sonrasında cerrahi planlanabilir. Böylece hem estetik hem fonksiyonel sonuçlar optimize edilir.


Pekiştirme (Retansiyon) Tedavisi
Ortodontik tedavi sonrasında dişler, yeni konumlarından eski yerlerine dönme eğilimi gösterebilir. Bu durumun önlenmesi için kemik ve çevre dokuların yeniden düzenlenmesi tamamlanıncaya kadar dişler, düzeltilen konumlarında tutulmalıdır.
Pekiştirme Yöntemleri:
-
Hareketli pekiştirme aygıtları: Gece ve gündüz, hekimin önerisi doğrultusunda kullanılmalıdır.
-
Sabit pekiştirme aygıtları: Dişlerin sabit olarak yeni pozisyonlarında kalmasını sağlar.
Pekiştirme süresi genellikle 3 aydan başlar ve 2 yıl veya daha fazla sürebilir.
Kimler İçin Uygundur
Diş ve diş çevresi dokuları sağlıklı olan her yaştaki hastaya ortodontik tedavi yapılabilir

Tedavi Sırasında Diş Bakımı
Aşağıdaki önlemler çürük oluşumunu önlemeye yardımcı olur, apareye ve braketlere gelebilecek zararları azaltır ve ortodontik tedavinin etkinliğini artırır.
-
Her yemekten veya ara yemeklerden sonra dişler fırçalanmalı
-
Günde en az bir kere diş araları ve braket araları temizlenmeli
-
Gece yatmadan önce dişler fırçalandıktan sonra florürlü bir ağız gargarası kullanılmalı
-
Ağız duşu kullanılması faydalı olur.
-
Düzenli kontroller için diş hekimine gidilmelidir.
-
Ortodontist ile olan randevulara mutlaka özen gösterilmeli
-
Ortodontistin önerileri doğrultusunda tüm hareketli ve fonksiyonel apareyler aksatılmadan takılmalı
-
Mısır, fındık, fıstık, havuç, elma gibi sert yiyeceklerden, şeker, sakız veya karamela gibi yapışkan gıdalardan uzak durulmalı
Süreç Hakkında Önemli Bilgiler
Çekim Kararı
Dişleri doğru konumlarına getirebilmek için yeterli yer yoksa, yer kazanmak için diş çekiminden ya da diğer bazı yer kazanma yollarından faydalanılır. Yani ortodontik tedaviler çekimli veya çekimsiz olarak gerçekleştirilebilir. Hangi yöntemin seçileceğine ortodontist karar verir. Bu kararda göz önünde bulundurulan faktörlerin en önemlilerinden birisi yüz estetiğidir. Çekimli tedaviler dudakların değişen miktarlarda geri çekilmesine; çekimsiz tedaviler ileri alınmasına olanak verir.
Tedavi Rahatsızlık ve Riskleri
-
Ortodontik tedaviye başlandığında dişlerde ağrı normaldir, 3-4 gün içinde azalır, takılan apareylere alışma süresi ise yaklaşık bir haftadır.
-
Ortodontik tedavi esnasında dişlerde hafif sallanma olabilir, normal bir durumdur ve nedeni dişlerin hareket etmesidir.
-
Ağız bakımı yetersizse lekeler, çürük ve diş eti hastalıkları oluşabilir.
-
Nadiren tedavi sırasında diş köklerinde erime görülebilir.
-
Ortodontik tedavi çene ekleminde rahatsızlıklara sebep olabilmektedir.
-
Tedavi sırasında veya sonrasında meydana gelen büyüme, tedavi sonucuna olumlu katkı yapabileceği gibi, istenmeyen etkilere de neden olup tedavi süresini uzatabilir.



